جوامع مختلف در مواجهه با شکاف فرهنگی با هم متفاوتند. عوامل مختلفی بر ظرفیت جامعه برای پذیرش تغییرات موثرند. به نظرم از عوامل موثر میشود به تفاوت­های ژنتیکی اشاره کرد.  عاملی مانند هوش.

   هرچه میانگین هوش جامعه  بالاتر باشد، دید گسترده­ تر و بدنبال آن انعطاف بیشتری برای پذیرش تغییرات دارد.

 آموزشمیتواند گرایش جامعه را به سنت یا مدرنیته تعیین کند. در اینجا لازم می­بینم به مفهوم “چشم انداز زمان” اشاره کنم.

 میتوان تفاوت­ رفتار جوامع را با این مفهوم توضیح داد:

جوامع گذشته نگر در برابر ابزارها و سبک زندگی نوین احساس خطر و ناامنی میکنند. به دلیل نیاز شدید به حفظ شرایط موجود و جدا نشدن از گذشته.

 از طرفی جوامع آینده نگر هدفمند، تغییر را عنصری طبیعی دانسته. علاقه­ ای به ماندن در گذشته ندارند. و از آینده با روی باز استقبال میکنند.

اصالت

یکی دیگر از مفاهیمی که فکر می­کنم باید به آن اشاره کنم نگرش جامعه به مفهوم “اصالت” است. اصالت یعنی خود واقعی بودن:

” تحت نفوذ دیگران قرار نگرفتن” 

“شبیه گذشته­ خود بودن” تعریفی که  مفهوم اصالت درجوامع سنتی را در بر می­گیرد.

این که جامعه­ تا چه حد به اصیل بودن اهمیت بدهد

 و بینش کافی برای تعیین مرز بین اصالت  و ” تعصب” داشته باشد

سازگاری او را در زندگی در یک دنیای متغیر تعیین می­کند.

من فکر می­کنم تفاوت اصلی میان اصالت و تعصب، ارادی بودن تغییرات و احساس کنترلبر آن­هاست.

پس  می­توان گفت: اگر افراد این احساس را داشته باشند که زندگی آنها از ثبات نسبی برخوردار است

محیط بیرونی خارج از کنترل، تغییرات را به آنها تحمیل نخواهد کرد

آنگاه:  تکنولوژی در خدمت من

و نه من در خدمت تکنولوژی،

سازگاری و انعطاف بیشتری در برابر تغییرات مادی نشان داده، فاصله­ بین بخش مادی و غیرمادی فرهنگ کمتر میشود.

                                                                                                                                                                                                            دکتر فائزه خانلرزاده روانشناس